Onderwerpen | Mijn lieveling | Verzamelaarsbomen | Periodes | Mooiste aanwinst | Literatuur en TV | Tentoonstellingen | Opletten
De kerstman en Droste
Lyda en Nico zonden begin december een paar foto’s van een Kerstmancontainer voor de rubriek “Mooiste Aanwinst 2012”. Ik wil u de letterlijke tekst niet onthouden: 'ik kon een oude/antieke candy container in de vorm van een kerstman bij iemand thuis ophalen, die was van z'n oma geweest. Het blijkt om een Nederlands product te gaan: het originele labeltje zit er nog aan: Droste met het Droste-mannetje beeldmerk in gebruik vanaf 1931. Wij kunnen verder geen info vinden op internet hierover. Het is een fraaie kerstman van papier maché, hout, karton, en vilten mantel van 22 cm groot. Onder in de container zit zilverpapier met afbeelding van 't Droste mannetje en 't woord Holland. Ik voeg foto's bij zodat je hem goed kunt bekijken. Ben benieuwd of jij dit eerder gezien hebt en idee hebt over de ouderdom. Hij oogt in ieder geval antiek. Het vederboompje in z'n vuist met gaatje ontbreekt en daar heeft Nico een stukje van een oud boompje in gezet. Fijn als je een reactie wilt geven en hartelijke groeten, Lyda.'
 |  |  |
Ik antwoordde haar dat ik bij mijn buurvrouw nog wat navraag gedaan had omdat zij Droste artikelen verzamelde en vroeger thuis een zaak hadden waar zij Droste chocolade
verkochten. De buurvrouw wist niets van een Droste-container en herinnerde zich ook niet dat zij ooit een kerstman-container van Droste in de zaak hadden gehad.
Ik mailde die gegevens aan Lyda en vroeg meteen of zij een link had naar het gegeven van het Drostelabel. (Ik wil namelijk alles geloven maar zie liever de feiten. Maar om
alles zelf op het internet op te zoeken kost mij teveel tijd.) Verder schreef ik nog: “Heb zelf de neiging om dit namaak te noemen want: 1e: gezicht met zo'n rode kleur is
vreemd, 2e: het zou om een oude gaan maar nergens is er iets van smoezeligheid in kleding/wit van mantel, 3e: de sneeuw op de mantel zie je hoofdzakelijk bij namaakproducten
tot zelfs poppen van 1½ m hoog en komen uit Tsjechië. Ik heb vele tientallen oude kerstmanpoppen in huis maar nergens hebben die sneeuw op een mantel. Ook die ronde voet niet.
Als ik boeken nakijk die over oude versiering gaan zie ik af en toe WEL een containerkerstman met wat sneeuw maar ik heb daar ook mijn twijfels over. Als 4e heb ik nog een
opmerking dat als die container wel gebruikt is, je gaat uit van dat Drostelabel, dan zou je toch beschadigingen moeten zien waar de container in het lichaam over elkaar schuift???
Een verhaal dat het uit de familie komt zegt natuurlijk niets want dat heb ik al vaker binnen gekregen en later bleek dat het ook niet op waarheid berustte. Je moet niet
vergeten dat handelaren alles in het werk stellen om iets te verkopen. Ik ga hem plaatsen en ga dan een oproep doen. Misschien zijn er andere kenners die de pop herkennen”?
Ik heb dus heel duidelijk aangegeven dat ik de neiging heb om het namaak te noemen en baseer mij op logische dingen. Dat mij dat niet in dank afgenomen werd kunt u hierna
lezen. Ik kreeg namelijk een reactie van de partner van Lyda omdat zijzelf op dat moment niet thuis was. Het schuin gedrukte was mijn antwoord daarop zodat u die meteen
kunt lezen. De mail van Nico:
“Dag Egbert,
Een oproep plaatsen mag altijd. Doe ik ook. Jouw conclusie Lees even mijn tekst dat ik “de neiging heb”
namaak lijkt me wat al te voorbarig. Hij is wel degelijk gebruikt voor Droste chocola omdat er zilverpapier in zit??? Kan iemand niet later dat er in gestopt hebben? Het
zou mooi zijn als we te weten komen dat Droste (waar hebben zij de opdracht neergelegd?) een kerstman geproduceerd heeft waar binnenin een rol chocoladeflikken inzat, en
het label is dusdanig bevestigd met en aan het koordje. Dat kan niet achteraf Waarom niet? door één of andere creatieveling gebeurd zijn. Die merkloodjes buig je
er zo omheen!! Een oproep plaatsen kan altijd en het gebruik van het woord namaak mag je mij eerst uitleggen niet zo geïrriteerd voordat je dat in je tekst verwerkt.
Ik heb de vraag zelf ook bij de Droste fabriek neergelegd, maar het is vaak zeer de vraag of en wanneer je daar een antwoord op krijgt. Heb je gelijk in maar als dan zo’n
antwoord binnenkomt zou het mooi als vervolg kunnen dienen op mijn tekst. De link
voor het geschiedenis en het beeldmerk. Ik heb op het internet gekeken en de datum van invoering van het beeldmerk in 1931 klopt maar zegt niets over de ouderdom van het label
want die is heel lang doorgebruikt. Over de ouderdom van de kerstman zegt het dus helemaal niets maar ik hoop dat Droste met een oplossing gaat komen.
Vriendelijke
groet Nico”
 |  |
Nu, ruim 2 maand verder, is er geen mailwisseling meer geweest en vraag ik mij af of er een bericht van Droste bij Lyda en Nico binnen is gekomen. Bij mij in ieder geval niet! Dit soort vragen via de mail en mijn beantwoording daarop is regelmatig aan de orde. Als ik mijn mening geef en die past niet in de kraam van de vragensteller ben ik de gebeten hond. De goeden niet te nagesproken maar meestal is er niet eens een bedankje als ik vragen, de één wat uitgebreider dan de ander, heb beantwoord. |
Als voorbeeld wil ik even Kleurlingen, dat onder Opletten te lezen is, aanhalen.
Nadat Lyda mij in het verleden een vraag over een kleurling toegezonden had heb ik daar speciaal een Onderwerp van gemaakt.
Ik, maar ook andere verzamelaars hebben daar tijd in gestopt om de vraag te beantwoorden. Het bleek toen te gaan om een versiering die te koop was aangeboden bij de ‘Bijenkorf’ en
gedateerd kan worden als uit de jongste periode. Dus had de versiering totaal niets met ‘Antiek’ of ‘oud’ te maken. Echter, van Lyda niets meer mogen vernemen!
Natuurlijk is het
niet leuk om er op gewezen te worden dat het misschien om een namaakproduct gaat maar mij wordt gevraagd om mijn mening te geven omdat zij het zelf niet vertrouwden? In de musea van
Inge-glas en in Rothenburg staan wel een paar kerstmannen met sneeuw op de jas maar het zijn geen containers. Ook de kleding, baard/snor en voetstuk zijn totaal anders. In de winkels
van de musea zijn soortgelijke Kerstmannen te koop vanaf 20 euro! Door mijn jarenlange ervaring en het zien van dat soort nieuwe producten in de landen van herkomst vorm ik mijn mening.
Ik kan er niet vaak genoeg de nadruk op leggen dat veel verzamelaars de (basis)kennis missen ondanks de uitleg op de site en in mijn boeken. Lees de beginpagina van Echt of Namaak en bezoek eens de locaties op kerstgebied die ik vermeld heb ik mijn reisverslag,
zodat je met eigen ogen de huidige producten kunt aanschouwen. Namaakproducten die na een paar jaar rond gezworven te hebben nauwelijks meer van oud te onderscheiden zijn. Ook op de
verschillende verzamelaarsbeurzen en vlooienmarkten kom je de namaak kerstmanpoppen tegen vanaf 10cm tot zelfs 1 ½ meter hoog!!! Zoals ik al meerdere malen aangegeven heb “Let op de
gebruikte materialen, modern papier, lijm, touw etc.”. Maar bovenal: koop bij een handelaar waar je met het product weer terug kunt komen als het namaak blijkt te zijn! Vraag om die
service!
Ook ik kan fouten maken maar ik probeer dat dan wel later in mijn boeken of op deze site te vermelden en te verbeteren. Als het in dit geval om een oude kerstmancontainer
gaat dan is bij mij antiek/oud waarschijnlijk heel wat anders dan bij de vraagsteller. Mijn mening over antiek, oud, en de jonge periode heeft u op de beginpagina van “Echt of Namaak”
kunnen lezen. Nep of namaak, zoals ik dat menigmaal noem, is niet mijn ding. Soms koop ik dat speciaal aan of kom ik dat in een doos tegen en gebruik dat dan om op de site daarvan melding
te doen. Tja, zo zit ik nu eenmaal in elkaar.
Laat u echter niet uit het veld slaan door bovenstaande tekst en bedenk dat een ieder eens begonnen is met verzamelen en dan absoluut
niet alles kan weten. Miskopen behoren nu eenmaal bij het verzamelen en blijf daarom gerust mij afbeeldingen sturen van uw vondst van het jaar of voor de andere rubrieken.
Aanvullingen over producten waarvan ik aanneem dat het om namaakartikelen gaat
Eind 2007 begin 2008 was er een tentoonstelling in het Couven Museum in Aken. De titel was “Aus Omas Weihnachtsstube”. Ik maakte dat op de site bekend maar zoals ik later begrepen heb
zijn maar enkele verzamelaars daar geweest. Een gemiste kans voor diegene die niet geweest zijn want op die tentoonstelling waren buiten de prachtige versieringen vele namaak artikelen te
zien. Versiering van glas, wattenpoppen, poëzieplaatjes maar ook verschillende Kerstmanpoppen. Ik heb met de exposant contact gehad en met hem over de tentoongestelde namaak-versiering van
gedachten gewisseld. Je wekt namelijk de suggestie dat al het tentoongestelde oud zou zijn ook gezien de titel van de tentoonstelling. Hij verzamelde ook (kerst)zaken die hij mooi vond
vernam ik! Dat je als verzamelaar namaak artikelen leuk vind moet je zelf weten maar geef tijdens een tentoonstelling dan aan wat namaak is zodat de bezoeker niet op het verkeerde been gezet
wordt. Over de daar tentoon gestelde gezichtjes met glasogen heb ik op deze site een artikel geplaatst. Kreten als oeroude vogel, mooie oudjes,
antieke kerstballen worden te pas en te onpas gebruikt bij o.a. Nederlandse verkopers die, zoals zij zelf aangeven, antiekzaken hebben. Van de eigenaar mag je verwachten dat er enige kennis
in huis is. In ieder geval moet je wat weten over voorwerpen die je in de verkoop hebt. Zelfs in advertenties wordt kerstversiering uit de jongste periode als oud of antiek aangeboden! De
aanbieders lijken veel op het personeel in de kringloopwinkels. Ook daar ontbreekt veelal de kennis m.b.t. ouderdom en worden de eenvoudigste versieringen aangeboden tegen prijzen die ik
niet normaal vind. Regelmatig krijg ik daar mails over van verzamelaars die zich ergeren over de gehanteerde prijzen bij de kringloopwinkels. Beste mensen: veel kringloopwinkels bieden,
niet alleen de kerstversiering, maar ook andere producten aan op verkoopsites waaronder Marktplaats! Ze willen natuurlijk, net als andere handelaren, de hoogste prijs binnen halen. Dat is
hun goed recht en de kopers moeten dan over kennis beschikken om oud van jong te onderscheiden. Dus na aankoop mij niet lastig vallen of iets echt of namaak is want dat moet je weten
voordat je iets gaat kopen.
In het verleden zijn op deze site een aantal artikelen geplaatst waarin ik uit de doeken doe waar op gelet moet worden en waarschuw ik, met afbeeldingen,
dat er namaak op de markt is dat als oud verkocht wordt. Ik krijg mails binnen met de vraag waarom die artikelen er af gehaald zijn. Beste mensen: omdat een paar jaar geleden de site
vernieuwd is, kon er geen ruimte gevonden worden en gaf ik voorrang aan andere artikelen om die te plaatsen. Daarbij kwam dat mij ook de tijd ontbrak. In de toekomst zal ik proberen
tijd vrij te maken om de artikelen te herplaatsen. Verder wil ik nog even verwijzen naar het artikel op blz. 62 van mijn deel 2. Daar wordt
ook namaak behandeld.
Hiernaast een 14cm grote kerstman van papier-maché uit 1900-1925. De sneeuw op de mantel
is minimaal en niet in dikke klodders overmatig aangebracht zoals de container die ik hierboven behandeld heb. Ook het wit van de sneeuw is donkerder geworden. Het steeds maar aanpakken
van de pop zal dit bewerkstelligd hebben. Ook de kleurverandering van de mantel is een gevolg van de ouderdom. Van invloed is natuurlijk wel of de pop lange tijd in het zonlicht heeft
gestaan en natuurlijk ook of de basiskleur van de mantel roder is geweest. Kijk eens onder de oksel, de baard of als er een mandje op de rug aanwezig is, want meestal is daar de originele
kleur nog aanwezig. Bij namaak producten zult u die verkleuring niet aantreffen. Met dit foefje kunt u meerdere dingen controleren zoals bij poppen die gemaakt zijn van watten of die platte
voorstellingen van crêpepapier. Bij die laatste zie je dan ook nog vaak, dus namaakproductie, dat er gebruik gemaakt is van moderne lijm en garen.
Tijdens een lezing van mij in Voorburg liet ik een afbeelding zien van een monsterkast van de firma ‘Dragon-Werk’ uit Bayreuth. De oorsprong van deze
firma is al in 1864. Of er toen kerstversiering gemaakt werd? In ieder geval presenteerde de latere eigenaar, Carl Wild, hun producten in 1937 tijdens de wereldtentoonstelling “Kunst und
Technik der Gegenwart” in Parijs. Met dat gegeven moet u rekening houden. Als er toen opdrachten ontvangen werden zal de productie van o.a. popjes gemaakt van watten of van crêpepapier
dus nog NA 1937 hebben plaatsgevonden. De gegevens zijn te lezen in het museum van Bayreuth. Bovenin het museum is een speciale kamer ingericht m.b.t. kerstversiering en kralen. De firma
bestaat nu nog maar of ze na de WOII deze producten nog gemaakt hebben ben ik niet te weten gekomen. Nu maken zij hoofdzakelijk machines voor de metaalindustrie wat ook de basis was toen
de firma werd opgericht. U zult wel denken “machinebouw of kerstversiering maken is wel een groot verschil! Dat klopt maar vroeger waren er veel ondernemers die alles aanpakten waar vraag
naar was en wat geld opleverde.
Over het algemeen wordt versiering die gemaakt is van watten of crêpepapier
gedateerd als 1880-1900. Veel verkopers weten nauwelijks van het bestaan af van firma’s die ze gemaakt hebben laat staan tot hoelang de voorwerpen in productie zijn geweest! Tijdens die al
genoemde lezing in Voorburg bemerkte ik de ontsteltenis van de aanwezige verzamelaars want die dachten altijd dat (hun) wattenfiguren uit die vroege periode afkomstig (moesten) zijn en hebben
daar dan ook meestal de (hoofd)prijs voor betaald!
Een detail van de monsterkast
Weet u trouwens hoe wij in Nederland in aanraking kwamen met dat soort versiering? Toen er in de tijd van de 1e en 2e Wereldoorlog armoede ontstaan was in Duitsland gingen jonge vrouwen werken in de huishouding bij de gegoede burgers in onze grote steden. Tijdens de kerstdagen konden zij natuurlijk niet gemist worden en daarom zorgden de vrouwen ervoor dat zij op hun kamer hun eigen kerstfeest konden vieren. Breekbare ballen waren natuurlijk niet reisbestendig en daarom hadden zij o.a. versiering van watten, karton en een kunststofboompje van papier van huis meegenomen. Boompjes zoals ook de Duitse frontsoldaten ontvingen tijdens de oorlog. Maar waarschijnlijk wist u dit alles al?
De skister is een recent nagemaakte versiering.
Meerdere namaakproducten die gemaakt zijn van watten kunt u bekijken in
de video.
Veel handel is er ook in de “antieke” spinsels. Hier een afbeelding die in het
verleden te zien was op Ebay. De verkoper wist te vermelden dat het om antieke versiering ging!!! Je moet toch wel erg dom zijn als je daar intrapt.
Op de site is in de rubriek Mijn Lieveling onderstaande engel te zien. Als hoofd een opgeplakt poëzieplaatje dat
de indruk moet wekken dat het om een antieke versiering moet gaan. Of de inzenderster, Lyda, de engel voor antiek gekocht heeft is mij niet bekend en ook verdere gegevens ontbreken. Dus
zoek het maar uit Egbert! Normaal heb ik bij de ingestuurde ‘Lievelingen’ geen commentaar want een ieder moet zelf weten wat zijn of haar lieveling is, maar omdat ik toch bezig ben:
Verzamelaars moeten weten dat geperst papier dat voor vleugels gebruikt is meestal gemaakt werd in Dresden en z’n omgeving. Daar krijgt het papier ook de kleur. Firma’s bestellen
papieren onderdelen om die te verwerken in hun eigen producten. In dit geval is een engel van glas gemaakt en ‘aangekleed’. Kijk eens naar de goudkleur (bronsverf) die gebruikt is. Zowel
op de vleugels als op het lichaam van de engel is dezelfde kleur verf te zien. Dat houdt in dat het niet om een oude versiering gaat maar om een versiering die jong is. De verf wordt met
wat houtzaagsel vermengd waardoor er een wat korreligachtig oppervlak ontstaat dat oud moet aandoen! Vergelijk eens uw eigen oude engel waar wel oude vleugels aanzitten, met deze. Of het
engelenhaar oud is is moeilijk vanaf een foto te beoordelen maar neem van mij aan dat de grijstint niet gebruikelijk was. Waarschijnlijk heeft een handige doe-het-zelver het aan de onderkant
vastgemaakt. Te witte glasfiber zie je bijvoorbeeld bij de glazen “madame de Pompadour” die regelmatig in verschillende kleuren op het Internet aangeboden wordt voor een dikke prijs maar
voor namaak betaal je toch geen tientallen euro’s?
Dan is er nog een kerstman die regelmatig opduikt in verschillende maten
 |  |  Deze 16cm lange kerstman is al in de handel vanaf de 90er jaren en werd toen op de ‘Verzamelbeurs’ verkocht door een “verzamelaar”. Onder Verzamelbomen van 2009-2010 is bij de inzending van Marjo linksachteraan de kerstman te zien en in de rubriek Mijn Lieveling bij Neeltje de grotere uitvoering. Om misverstanden te voorkomen: beide inzendsters hebben mij niet aangegeven dat het om oude poppen zou gaan maar dat doen handelaren wel! |
 |
Verder zag ik op Ebay een kerstman voorbij komen die als “antiek” aangeprezen bleek te zijn door de verkoper! De persoon die hem gekocht had heeft de pop helemaal ontleed, er foto’s van gemaakt en uit kwaadheid deze op het Internet geplaatst. Zelfs de baard en de mantel had hij verwijderd. Het bleek duidelijk om nieuw materiaal te gaan.U ziet aan de onderzijde totaal geen slijtsporen en dat is zeer opmerkelijk voor een “antieke” pop. Of niet!Over de kerstengelpoppen die vroeger in het poppenmuseum van Tilburg stonden heb ik in deel 2 op blz. 62 al geschreven. Ondanks mijn wantrouwen en verschillende vragen bleef de eigenaresse volhouden dat ze uit 1880 kwamen terwijl later bleek dat ze recentelijk gemaakt waren! Een kwalijke zaak! |
 |
Als besluit
 |  |
Ik heb voor de duidelijkheid vier afbeeldingen geplaatst die te zien zijn op de site:
Nostalgie - Christbaumschmuck. | |
 |  |
